دیپنا: رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء در قم معتقد است که براساس فلسفه الهی عالم مبدائی دارد و اشیاء از حیث‌های گوناگون وجودی محتاج هستند و بر این اساس علم و معلوم در فلسفه الهی، الهی هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دین پژوهی ایران به نقل از خبرگزاری مهر، نخستین کارگاه آموزشی- پژوهشی حکمت اسلامی و عالم معاصر امروز سه شنبه 24 خرداد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز به کار کرد.
در این نشست حجت‌الاسلام دکتر مرتضی واعظ جوادی رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء به بررسی بازشناسی ساختار علم دینی از منظر آیت الله جوادی آملی پرداخت و گفت: ثقل معرفت دینی در حوزه فلسفه است اگر نگرش فلسفی به درستی اتفاق بیافتد علم دینی هم بر این اساس شناخته خواهد شد. فلسفه در ابتدا آزاد و مطلق است و تعین و تقیدی به جایی ندارد و وامدار هیچ معرفتی نیست.
وی افزود: فلسفه شناخت جهان براساس روش عقلی و برهان عقلی است. فلسفه براساس این جهت گیری مسیر معرفتی خود را براساس استدلال‌ها و براهین تعیین می‌کند. یا معرفت او نسبت به جهان این می‌شود که جهان آغاز و مبدایی دارد که این نگرش جهت الهی را به فلسفه می‌دهد و فلسفه از این به بعد تعین پیدا می‌کند. اگر حکیمانه به این موضوع برسیم که معرفت فلسفه اسلامی که برای جهان آغازی متصور است و معتقد به مبدایی برای عالم است مسیر را برای سهم درست علم دینی فراهم کرده ایم.
وی یادآور شد: جهت دوم که در فلسفه پیدا می‌شود این است که فیلسوف براساس براهین جهت گیری الحادی می‌کند و آغاز و انجامی برای عالم متصور نباشد. بر این اساس اشیاء نیاز به علت فاعلی و غایی ندارند. این جریان فکری فلسفه الحادی را می سازد و این فلسفه نیز مانند فلسفه الهی متعین و مقید است. باید توجه داشت که ما بیش از این دو جریان جریانی نداریم.
این محقق در ادامه تاکید کرد: براساس نگرش الحادی مبداء و آغاز و انجامی برای جهان وجود ندارد و هرچه هست براساس تصورات طبیعی است. این اتفاق نسبت به علم اشیاء نیز وجود دارد. در مبنای فلسفه الحادی ما به هیچوجه علم دینی نخواهیم داشت. بر این اساس اصلاً علم یک معرف و شناختی است که از بن مایه انسانی شکل می‌گیرد و برای فهم حقایق به معرفتی غیر از عقل نیاز ندارد و از عمل طبیعی برخوردار هست.
واعظ جوادی یادآور شد:براساس فلسفه الهی برای عالم مبدایی وجود دارد و اشیاء از حیث‌های گوناگون وجودی محتاج هستند. هیچ عملی در این نظام اتفاق نمی‌افتد مگر به نظر حق. این مبنای فکری مسیری را برای انسان باز می‌کند که دو جریان تکوینی و تدوینی است. در این صحنه ما آنچه را از علم پیدا می‌کنیم چیزی جز علم الهی نیست.
وی افزود: علم و معلوم در این دیدگاه هر دو الهی هستند. خداوند اشیاء را ایجاد کرده و پدیده‌های مورد بررسی موجود شده‌اند. هویت‌های موجودات هویت‌ای ایجادی هستند چون از قول خدا تفسیر می‌کنیم معرفت، معرفت دینی و الهی است. علوم طبیعی هم در این نگرش علوم الهی هستند. ماورای فعل خدا چیزی نداریم و چون معرفت یک حیث ایجادی دارد که از ناحیه حق می‌رسد از نظر روش نیز کاملاً حیث الهی پیدا می‌کند.